24 marca 2020 roku wchodzą w życie nowe przepisy ustawy Prawo Upadłościowe. Od tego momentu, doprowadzenie do upadłości konsumenckiej będzie łatwiejsze

.

Upadłość konsumencka – co to takiego ?

Tzw. Upadłość Konsumencka to efekt postępowania sądowego, prowadzonego w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Pierwotnym warunkiem ogłoszenia upadłości jest więc powstanie po stronie dłużnika tzw. stanu niewypłacalności. Dłużnik jest niewypłacalny jeżeli nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań.

Skutkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest przede wszystkim oddłużenie niewypłacalnego konsumenta – jego zobowiązania zostają umorzone w całości lub części.

Możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej także w stosunku do „nierzetelnych dłużników”?

Wedle aktualnie obowiązujących przepisów, sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy dłużnik doprowadził do niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Po wejściu w życie zmian ustawy, okoliczności te nie będą mogły przesądzać o możliwości ogłoszenia upadłości. Do ogłoszenia upadłości wystarczające będzie samo stwierdzenie, że dłużnik jest niewypłacalny. Otworzy do drogę do upadłości dla tzw. „nierzetelnych dłużników”.

Nie oznacza to, że to, jak doszło do sytuacji, w której dłużnik się znalazł, nie będzie miało zupełnie żadnego znaczenia. Okoliczności te będą miały znaczenie, po ogłoszeniu upadłości – na etapie ustalaniu planu spłat. Dłużnik, który doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, może być zobowiązany do dalszego spłacania zadłużenia przez okres dłuższy, niż dłużnik „niewinny”. W odniesieniu do tych pierwszych, Sąd może ustalić obowiązek spłaty przez okres od 36 miesięcy do 7 lat. Dłużnicy, którzy popadli w stan niewypłacalności, bez swojej winy, mogą zostać zobowiązani do dalszego spłacania zadłużenia przez okres maksymalnie 3 lat. Co więcej, okres spłaty może być skrócony z 36 do 12 miesięcy – gdy upadły spłaci co najmniej 70% zadłużenia.

Na czym polega ustalenie planu spłaty?

W okresie, o którym była mowa powyżej, splata następuje w oparciu o ustalony plan spłaty. W takim planie określa się, między innymi, w jakiej wysokości, dłużnik będzie dokonywał spłat, a także, jaka część zobowiązania zostanie umorzona.

Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę:

• możliwości zarobkowe upadłego,
• konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu oraz ich potrzeby mieszkaniowe,
• wysokość niezaspokojonych wierzytelności
• stopień zaspokojenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

Pamiętać należy, że całkowite umorzenie długu będzie możliwe, ale tylko w przypadku, gdy osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Na ogół będzie dotyczyło to sytuacji, w których konsument nie ma majątku i nie ma możliwości podjęcia pracy zarobkowej (np. wskutek choroby czy kalectwa).

Jeżeli niezdolność do spłaty nie ma charakteru trwałego, Sąd może warunkowo umorzyć zobowiązania upadłego, dając wierzycielom i upadłemu 5 lat na ewentualne złożenie wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli. Warunkiem skutecznego złożenie takiego wniosku jest oczywiście ustanie po stronie upadłego, braku możliwości spłaty. W takiej sytuacji, Sąd, na wniosek upadłego lub wierzyciela, uchyli postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego i ustali plan spłaty wierzycieli. W tym okresie, dłużnik musi składać do Sądu corocznie sprawozdanie ze swojej sytuacji majątkowej i zawodowej za poprzedni rok kalendarzowy, w którym wykazuje osiągnięte przychody oraz nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, jak również swoje możliwości zarobkowe, wydatki potrzebne na swoje utrzymanie i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym potrzeby mieszkaniowe. Niezłożenie takiego sprawozdania w terminie, skutkuje uchyleniem postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań (zobowiązania nie zostaną umorzone).

Nie wszystkie długi nadają się do umorzenia.

Pamiętać też trzeba, że nie wszystkie długi „nadają się” do umorzenia.  Zobowiązania, które nie mogą zostać umorzone w toku tego rodzaju postępowania to na przykład alimenty, renty odszkodowawcze czy naprawienie szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia.

Upadłość konsumencka także dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.

Wedle dotychczas obowiązujących przepisów osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą byli traktowani na równi ze spółkami prawa handlowego. Teraz ma się to zmienić. Drobni przedsiębiorcy będą mogli ogłosić upadłość na podobnych zasadach jak konsumenci – niezależnie od tego, czy obecnie prowadzą, czy uprzednio prowadzili i zakończyli już działalność gospodarczą.

Co z dłużnikami, którzy „trwonili” swój majątek?

Wedle nowych przepisów, Sąd wydaje postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli albo umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeżeli upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań.

To samo dotyczy dłużników, w stosunku do których  w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań (krótko mówiąc – nie jest możliwe ponowne skorzystanie z upadłości konsumenckiej, jeżeli od ogłoszenia poprzedniej nie minęło 10 lat).

Od tych zasad jest jednak pewien wyjątek, który może być światełkiem w tunelu, dla niektórych osób. Otóż, w takich przypadkach, skorzystanie z dobrodziejstwa upadłości konsumenckiej jest możliwe, jeżeli jest to uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Czy po ogłoszeniu upadłości i ustaleniu planu spłaty wierzycieli, dłużnik może dowolnie dysponować swoim majątkiem?

Niestety nie. Sąd ustalając plan spłaty wierzycieli, bierze pod uwagę sytuację majątkową i zarobkową dłużnika. W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych, dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli. Dokonanie takiej czynności, wymaga każdorazowo zgody Sądu.

Nowe przepisy uchronią dłużników przed bezdomnością z dnia na dzień?

Nowelizacja przewiduje dodanie po art. 342 Ustawy, art. 342a. Zgodnie z treścią tego przepisu w przypadku upadłych, będących osobą fizyczną, „gdy w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy”. W praktyce oznacza to tyle, że po sprzedaży mieszkania czy domu upadłego przez syndyka, upadły dostanie ze sprzedaży kwotę, która ma mu wystarczyć na wynajęcie innego lokalu, który zaspokoi potrzeby mieszkaniowe jego i jego rodziny (przez okres od 12 do 24 miesięcy).

Jeżeli będą Państwo potrzebowali pomocy w toku postepowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, mogą Państwo skorzystać z usług naszej Kancelarii.

Jeżeli treść tego artykułu okazała się ciekawa czy przydatna, zachęcamy do śledzenia naszego profilu na Facebook i LinkedIn.