Wierzycielu, dłużnik nie zapłacił Ci faktury na czas? Pamiętaj, że możesz dochodzić od niego zryczałtowanej rekompensaty za koszty odzyskania należności.

Komu przysługuje tego rodzaju rekompensata?

Zapłaty zryczałtowanej rekompensaty za koszty odzyskiwania należności może dochodzić każdy wierzyciel, który spełnił swoje świadczenia lecz nie otrzymał za nie zapłaty w określonym terminie, o ile umowa była zawarta między przedsiębiorcami. Nie chodzi przy tym o obowiązek zawarcia umowy w jakiejś określonej formie, tylko o to, że rekompensata ma dotyczyć „transakcji handlowych”, a więc takich świadczeń, które powstały w relacji pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Krótko mówiąc – rekompensata nie będzie nam przysługiwała, jeżeli po drugiej stronie występuje konsument.

Czy możliwość dochodzenia tego rodzaju rekompensaty, strony muszą zawrzeć w umowie?

Nie, nie muszą. Roszczenie o zapłatę tego „dodatkowego” świadczenia powstaje z mocy prawa – wystarczy, że dłużnik spóźni się z zapłatą przynajmniej jeden dzień.

Ile wynosi taka zryczałtowana rekompensata?

To zależy.

Do 31 grudnia 2019 roku, rekompensata była w stałej wysokości i wyniosła 40 euro.

Od dnia 1 stycznia 2020 wprowadzono „widełki” i teraz kwota rekompensaty jest zależna od wartości przeterminowanego świadczenia. I tak:

– rekompensata w wysokości 40 Euro dotyczy świadczeń o wartości nieprzekraczającej 5.000 zł;

– rekompensata w wysokości 70 Euro dotyczy świadczeń o wartości powyżej 5.000 zł, ale mniejszej niż 50.000 zł;

– rekompensata w wysokości 100 Euro dotyczy świadczeń o wartości powyżej 50.000 zł.

Co ważne, jeżeli roszczenie stało się wymagalne, przed dniem wejścia w życie nowych przepisów (a więc przed dniem 1 stycznia 2020 roku), wówczas stosujemy „stare” przepisy i bez względu na wartość roszczenia, możemy dochodzić kwoty stanowiącej równowartość 40 Euro.

Czy kwotę ryczałtu, mogę naliczyć tylko raz, czy od każdej niezapłaconej w terminie faktury osobno?

Kwota ryczałtu może być naliczana dla każdej transakcji handlowejosobno. Wedle definicji ustawowej, transakcja handlowa to umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

W praktyce oznacza to tyle, że rekompensatę możemy doliczyć do każdej „faktury” osobno.  Wyjątek stanowi  sytuacja, kiedy strony transakcji handlowej ustaliły w umowie harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach, pod warunkiem że ustalenie takie nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. W takim przypadku, kwota ryczałtu będzie przysługiwała osobno dla każdej z części świadczenia.

Jak ustalić datę wymagalności roszczenia?

Data wymagalności roszczenia to nic innego, jak tylko termin, w którym świadczenie miało zostać spełnione. Krótko mówiąc, jest to ustalona data zapłaty (najczęściej określona na fakturze VAT, ewentualnie wynikająca z treści zawartej Umowy).

Jak przeliczyć kwotę w Euro na PLN?

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1a Ustawy, o której mowa, „Równowartość kwoty rekompensaty, o której mowa w ust. 1, jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne”.

Aby ustalić kwotę roszczenia, musimy:

1. ustalić, kiedy roszczenie stało się wymagalne;
2. ustalić, jaka jest jego wysokość i na tej podstawie ustalić podstawę roszczenia, wyrażoną w Euro (40 / 70 / 100 Euro);
3. ustalić, jaki był średni kurs NBP ostatniego dnia miesiąca, w którym roszczenie stało się wymagalne (wysokość ogłaszanych przez NBP kursów walut jest dostępna na stronie https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/kursy.html )
4. przemnożyć kwotę roszczenia wyrażoną w Euro przez średni kurs NBP ostatniego dnia miesiąca, w którym roszczenie stało się wymagalne, który sobie przed chwilą ustaliliśmy.

Czy wierzyciel musi ponieść jakieś koszty, związane z odzyskiwaniem należności, żeby móc dochodzić rekompensaty?

Nie. Roszczenie o zapłatę przez dłużnika kwoty 40/70/100 Euro powstaje z dniem następującym po dniu, w którym świadczenie miało zostać spełnione, z mocy prawa.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 r. III CZP 94/15

„Rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy (…), przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione. Roszczenie o rekompensatę w wysokości 40 euro powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy.”

Co zrobić, gdy koszty windykacji, przekroczą kwotę ryczałtu?

Gdy koszty odzyskiwania należności, przekroczą kwotę ryczałtu, można dochodzić odszkodowania „uzupełniającego”, z tym, że wówczas należy udowodnić wysokość poniesionych kosztów (co przy dochodzeniu samego ryczałtu nie jest wymagane).

Art. 10 ust. 2 Ustawy brzmi: „Oprócz kwoty, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.”

Czy dochodzenie rekompensaty w formie ryczałtu, wyklucza możliwość dochodzenia odsetek za opóźnienie?

Nie. Zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskania należności i odsetki za opóźnienie to dwa niezależne od siebie roszczenia, co oznacza, że wierzyciel może dochodzić zarówno odsetek, jak i zryczałtowanej rekompensaty.

 ____________________________________________________

telefonicznie: 885 22 66 00

mailowo: kancelaria@bm-legal.pl